Akademik Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu | ul. Uniwersytetu Poznańskiego | Poznań

Inwestor: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Powierzchnia użytkowa: 4 487,58 m2
Projekt konkursowy: maj 2019
Zespół autorski: Paweł Kobryński, Wojciech Krawczuk, Marcin Sakson
Współpraca autorska: Maja Dylewska, Joanna Jasiewicz, Agata Sobańska
Wizualizacje: Maciej Balawender

II Nagroda w konkursie na opracowanie projektu architektoniczno- urbanistycznego budynku domu studenckiego częścią usługową oraz z wewnętrzną komunikacją, parkingami i infrastrukturą techniczną dla Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

"Wg mnie akademik to byl wspanialy czas ja nie jestem z tych imprezowych, a w akademiku mieszkalo mi sie super, cale 6 lat w tym dwa czy trzy lata w radzie mieszkancow. Jasne, imprezy byly, ale za moich czasow nie bylo jeszcze tak zle:) Dodatkowo prawie nikt nie mial komputera, internetu nie bylo (zalozyli nam w moim ostatnim roku), ludzie sie socjalizowali a nie siedzieli
w komorkach. Nie chce brzmiec jak stary dziad, ale bylo po prostu milo i sympatycznie ludzie normalni, pomocni, wspolne gotowanie itp., wspolna nauka, wspolne ogladanie Malysza w sali telewizyjnej, jak kupilem kompa to wspolne granie w CM01:) Ehh, pieknie bylo"

autor: el.kocyk (pisownia oryginalna)
https://www.gry-online.pl/user.asp?ID=589526, z cyklu: Forum. Wspomnienia z akademika.

MIEJSCE
Teren inwestycji położony jest  na kampusie Morasko przy ulicy Umultowskiej w Poznaniu. Historia miasteczka akademickiego UAM sięga lat 60-tych, kiedy strefowanie miasta, jego funkcji było jedną z najważniejszych tendencji w planowaniu przestrzennym. Połączenie północnych obszarów miasta (Piątkowo, Morasko, Umultowo) z jego centrum za pośrednictwem trasy średnicowej, jak również rozbudowa sieci transportu publicznego wraz ze słynną ,,pestką” czynią obszar kampusu autorstwa profesorów M. Fikusa i J. Gurawskiego atrakcyjnym. Choć jego budowa jako całość (realizowana w poszczególnych częściach założenia przez różne pracownie) wciąż trwa, to należy powiedzieć, że obszar ten na trwałe już wtopił się w świadomość mieszkańców Poznania oraz samych akademików i studentów, którzy doceniają relacje całego kompleksu z otaczającą go przyrodą, miejskimi laskami od strony północnej, wschodniej i południowej. I oczywiście znakomitą i szybką komunikację, która w kwadrans zapewnia połączenie z centrum i dworcem PKP i PKS.

IDEA/KOMPOZYCJA
W takim miejscu Uniwersytet im. Adama Mickiewicza słusznie postanawia zbudować Dom Studencki, którego dotąd  brakowało. Przeznaczona na ten cel działka zlokalizowana jest na zachód od Instytutu Historii na południe od budynków Wielkopolskiego Centrum Zaawansowanych Technologii na styku z kręgosłupem komunikacyjnym założenia Kampus UAM Morasko - Część Zachodnia na osi wschód-zachód, mieszczącym główne drogi dojazdowe oraz obszerny parking, który w prezentowanej koncepcji jest uzupełniony o potrzebne dodatkowe miejsca od strony wschodniej w kierunku południowym. Projektowany obiekt pozostaje więc, podobnie jak wszystkie dotychczasowe, w znakomitych relacjach przestrzennych zarówno z opisaną już dalszą zielenią, jak i obficie projektowaną na terenie samego kampusu, a także z sąsiednimi budynkami, wobec których autorzy planu generalnego założyli spore odległości, co powoduje dobrą ich ekspozycję, naświetlenie, konieczny tu ,,oddech”, wolną przestrzeń, którą każdy z obiektów wykorzystuje w dowolny sposób.
Projektowane założenie Domu Studenckiego wpisuje się więc zarówno
w oryginalny układ planistyczny, jak i warunki Decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji  celu publicznego: mowa tu więc, między innymi, o frontowej elewacji zgodnej z linią obowiązującą porządkującą całość kompleksu UAM oraz wysokości odpowiadającej sąsiednim obiektom. Określając najważniejsze założenia autorzy niniejszego projektu postanowili także nawiązać do charakteru całości kampusu przyjętą stylistyką modernistyczną oraz użytym materiałem elewacyjnym, a więc cegłą o barwie tożsamej i zbliżonej do tej z istniejących już budynków. Tak więc większe i mniejsze decyzje kompozycyjne w skali urbanistycznej, a po części architektonicznej  (elewacje, styl, kolor) podporządkowane są zachowaniu harmonii,  continuum i zachowaniu swoistego ducha tego kawałka miasta, z ludzką skalą i dominującą ciepłą, piaskową barwą z towarzystwem dominującej zieleni, która po osiągnięciu ostatecznej wielkości sprawi, że za kilkanaście lat będziemy mogli nazywać ten teren parkiem z rozproszoną zabudową.
Dom Studencki przy tak określonych zasadach aż prosi się o zapewnienie jak najlepszych relacji z otoczeniem. Zrezygnowano więc z układu dośrodkowego, dziedzińcowego, który utrudniałby części pokoi kontakt z przestrzenią. Najkorzystniejszy więc, z tego punktu widzenia, okazał się dwustronny układ grzebieniowy ,,nanizany” na kręgosłup komunikacyjny - dwuczęściowy łącznik na wszystkich kondygnacjach. Dalsze studia wykazały, że w celu wytworzenia pół-dziedzińców i dziedzińców, a więc zrośniętej z budynkiem przestrzeni zewnętrznej, warto przesunąć cztery skrzydła względem siebie. Każdy więc pokój w akademiku ma zapewniony kontakt zarówno z przestrzenią i dalekimi widokami, jak zielenią przyskrzydłowych wnętrz. Pewną inspiracją dla  poszukiwań kompozycyjno-architektonicznych stało się wiązanie cegły, która, jak wspomniano wyżej, jest dominującym materiałem na kampusie .
Idea samej cegły , jak i jej wiązania, przenika cały projekt: począwszy od skali urbanistycznej,  kompozycji, przez architekturę, na odbiorze i symbolice skończywszy. Ceglane elewacje są tu czymś więcej niż szczelnym pokryciem ścian. Plastyczne, estetyczne możliwości jakie daje ten materiał (poza stricte technicznymi) są doskonale znane. Pojawia się tu więc w poszczególnych partiach  ścian ,,zabawa” z ażurem, perforacją budującą ciekawe efekty świetlne zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz. Istotny jest także efekt rozrzeźbienia dzięki swoistej mikro-grze światłocienia w utworzonych przez ,,brak” wozówki wnękach, w których, mamy nadzieję, swój dom (oprócz studentów) znajdą także jerzyki  lub inne ptactwo szukające miejsc, w których dobrze im się koegzystuje z człowiekiem. Ożywienie sporych ściennych powierzchni odbywa się także wraz z wprowadzeniem dodatkowych kolorów cegły: białej, popielatej, brązowej i czerwonej - które jako regularne, lecz luźne aplikacje podkreślają w dominującym kolorze piaskowym cegły z jakiej skali materiałem mamy do czynienia. To co w jednym miejscu „zabrano”, „oddano” w innym, stąd oznaczenia graficzne poszczególnych skrzydeł zostały zdefiniowane, jako elementy przestrzenne, wystające z płaszczyzny ścian szczytowych. Mur więc żyje: trójwymiarowe, tektoniczne efekty (perforacja) wraz z wyraźnym wzorem (wątek wiązania i kolory) cegły stają się bardzo ludzkie, bliskie wrażeniu , że są na wyciągnięcie ręki, dotykalne, bliskie, ciepłe. Jak człowiek. Jak (z)wiązanie z człowiekiem, który wczoraj był nam nieznany, a od dziś, wraz z zamieszkaniem w nowym Domu Studenckim, stanie się naszym znajomym, przyjacielem, żoną, mężem czy... za ileś lat współpracownikiem.

PROGRAM FUNKCJONALNO-UŻYTKOWY

PARTER
Poziom parteru, całkowicie dostępny dla osób  o ograniczonej możliwości poruszania się i rodziców z wózkami, został podzielony na kilka zgodnych z programem użytkowym stref, przy czym w ramach założeń funkcjonalnych postawiono na ich gradację opartą na kilku zasadach. Pierwsze skrzydło od strony północnej, frontowe, grupuje funkcje publiczne: klub studencki i stołówkę wraz z zapleczem kuchennym. Ta część pozostaje w relacji zarówno ze strefa wejściową do obiektu, jak i międzyskrzydłowym dziedzińcem otwartym od strony zachodniej.
Drugie, cofnięte skrzydło,  na wprost parkingu, podjazdu i placu wejściowego z ławeczkami i stojakami dla rowerów mieści w sobie główne wejście, sklep, sanitariaty oraz zaplecze techniczne. Oba skrzydła, połączone pierwszym komunikacyjnym łącznikiem, grupują więc ruch publiczny o większym natężeniu ruchu i hałasu.
Trzecie skrzydło od strony zachodniej, stanowiące jednocześnie ścianę zachodniego dziedzińca, mieści funkcje warsztatów (bieżąca naprawa wyposażenia), magazynów (między innymi pościel) oraz siłownie sportową służącą mieszkańcom akademika. Stąd już, za pośrednictwem drugiego łącznika, przechodzimy do czwartego, wschodniego skrzydła przeznaczonego na cele administracyjne oraz wydzielone, dostępne z zewnątrz przedszkole oraz rowerownię w podcieniu pod szczytem. Między drugim a czwartym skrzydłem powstaje dziedziniec wschodni.
Oba dziedzińce: wschodni  i zachodni zachowują odmienny charakter użytkowy: pierwszy, związany ze stołówką, klubem i siłownią  pełni rolę integracyjną i małej rekreacji towarzyskiej. Szachy, boule, badminton, stoliczki, pufy ogrodowe, rozmowy - miejsce dla tych wszystkich, którzy potrzebują ruchu i gwaru: namiastki osiedlowego podwórka, gdzie toczy się drugie życie. Mała architektura i zieleń jest temu podporządkowana, zachodzące słońce długo nagrzewa i naświetla jeszcze to miejsce. Drugi dziedziniec, wschodni ma być wyciszony. Wspomniane przedszkole zajmujące czwarte skrzydło zorganizowane jest tak, że sale dzieci są znakomicie oświetlone południowym słońcem. Od tej strony zapewniony jest także dostęp do bezpiecznego, ogrodzonego  ogródka z placem zabaw. Pozostała część terenu wybiegająca w stronę Różanego Strumienia przeznaczona jest na otoczone zielenią boiska do koszykówki i siatkówki oraz sad owocowy, pasieka murarek ogrodowych i mini ogródki warzywne, gdzie część studentów może kontynuować swoje hobby lub... poznać nowe.
Jak opisano - cała kondygnacja przeszklonego parteru nawiązuje relacje z otoczeniem, zielenią i zewnętrznymi funkcjami użytkowymi – kontynuując w ten sposób myśl zabudowy kampusu, w tym najbliższego dziś sąsiada, budynku Collegium Historicum. Towarzysząca budynkowi zieleń ma stać się nie dodatkiem, lecz pełnoprawnym partnerem akademika, elementem nieodzownym, który daje nam tlen, cień, szmer, szelest, i wreszcie: nieustannie cieszy i leczy nasze oczy.

KONDYGNACJE MIESZKALNE
Cztery powtarzalne piętra mieszkalne zorganizowane są w opisanych wyżej 4-ech skrzydłach połączonych dwustrefowym łącznikiem. W pierwszej jego strefie, na każdej kondygnacji, znajduje się ogólnodostępna kuchnia z jadalnią oraz hol, w drugiej zaś, węższej, pralnia i pomieszczenia gospodarcze. Łącznik poza oczywistą funkcją komunikacyjną pełni rolę integracyjną, którą studenci mogą przearanżowywać pod bieżące potrzeby w dowolny sposób. Stoliczki, krzesła, pufy, siedziska, mobilne ścianki zielone, lekkie przestawne niewysokie regały (bookcrossing, czasopisma, gry planszowe) mogą być w każdej chwili przestawione tak, aby wieczorem urządzić spontaniczną imprezę taneczną, wykład, przedstawienie czy cokolwiek (prawie!), co przyjdzie do głowy liderom animacji towarzyskiej. O akustykę nie ma się co obawiać: każde ze skrzydeł mieszkalnych odgrodzone jest od łącznika akustycznie adekwatnym zestawem drzwiowym. Łączniki mają oczywiście wgląd na dziedzińce - poprzez fasady szklane oraz przez ażurowe ścianki ceglane.
Zgodnie z programem w Domu Studenckim mieści się 160 pokoi jednoosobowych i 120 dwuosobowych, w tym po jednym na każdej kondygnacji przystosowanym dla osób niepełnosprawnych. Typowy pokój jednoosobowy z łazienką i aneksem kuchennym zajmuje powierzchnię prawie 18m2, pokój dwuosobowy - ponad 25m2. Każda z jednostek mieszkalnych ma jedno duże, dzielone okno, które zapewnia odpowiednie doświetlenie
i które można myć od wewnątrz. W parapecie zewnętrznym zamocowany jest uchwyt na systemowe donice. Każdy z mieszkańców, który lubi i umie dbać o zieleń może więc wstawić tam swoją wymarzoną roślinę, co prowadzi do zamierzonego przez autorów efektu spontaniczności poszczególnych partii elewacji, a ponadto personalizacją przestrzeni zewnętrznej. W końcu przez pięć lat akademik ma się stać  Domem. Im więc więcej elementów wyposażenia będzie temu służyło, tym lepiej.
Ta sama myśl działa i wewnątrz, w pokojach. Z reguły wielu rezydentów obłaskawiając swoją małą prywatną przestrzeń wiesza na ścianach plakaty, obrazy i inne dekoracje. Niszcząc jednocześnie ściany. W związku z tym każda przyłóżkowa ściana ,,zaopatrzona” jest w szeroki i długi na długość łóżka panel (w kolorze ściany), do którego łatwo można wpiąć jakąkolwiek dekoracje: zdjęcie ukochanej osoby, inspirujące cytaty czy przynoszącą szczęście maskotkę.

KOMUNIKACJA/EWAKUACJA/PPOŻ
Każde ze skrzydeł mieszkalnych posiada oddzielną komunikację pionową służącą celom ewakuacyjnym, jednak główna klatka schodowa wraz z dwoma windami znajduje się w środku łącznika. Komunikacja, wynikająca z przyjętego stylu, ale i zasad modernizmu, jest prosta, czytelna. Mieszkańcy i goście łatwo i intuicyjnie orientują się jak poruszać po obiekcie, w czym pomaga wyraźny porządkujący całość łącznik - hol. Wszystkie warunki ewakuacyjne, odległości, dojścia, szerokości klatek schodowych są zgodne z wymogami Warunków Technicznych. Piony komunikacyjne są oddymiane, a przy każdym z nich
w wymaganych odległościach znajdują się hydranty przeciwpożarowe o odpowiednich parametrach.
Projektowany budynek Domu Studenckiego jest obiektem średniowysokim, podzielonym na kilka stref pożarowych: ZLI ( stołówka i klub studencki na parterze), ZLI II (przedszkole,) ZLIII (administracja, siłownia, sklep), ZLV (zamieszkanie zbiorowe - jednostki mieszkalne akademika) oraz PM ( część techniczna, magazyny i warsztaty) - co wiąże się z zastosowaniem wymaganych materiałów przegród pionowych i poziomych budynku. Zewnętrzna droga pożarowa o wymaganych wymiarach i odległościach od obiektu zorganizowana jest od strony północnej i południowej budynku.

KONSTRUKCJA/MATERIAŁY/TECHNOLOGIA INSTALACYJNA

KONSTRUKCJA
Budynek niepodpiwniczony, 5-cio kondygnacyjny, z dachem płaskim zaprojektowano w konstrukcji żelbetowej, opartej na ścianach i siatce słupów, w ekonomicznych, powtarzalnych modułach konstrukcyjnych. Ściany zewnętrzne w części nośnej i osłonowej ceramiczne. Ściany międzystrefowe żelbetowe lub lżejsze (bloczki silikatowe/ pustaki ceramiczne) o wymaganych parametrach przeciwpożarowych. Ściany międzymieszkaniowe – o podwyższonej odporności akustycznej – wykonane z bloczków silikatowych. Stropy – żelbetowe wylewane lub modułowe, kanałowe.

MATERIAŁY WYKOŃCZENIOWE
Zgodnie z charakterystycznymi cechami Kampusu UAM Morasko, wytycznymi Zamawiającego oraz założeniami projektowymi budynek wykończony jest cegłą klinkierową w kolorze piaskowym wzbogaconą o ,,intarsje” białej, czerwonej, popielatej i brązowej cegły oraz zróżnicowane perforacje. Pokoje mieszkalne doświetlają przestające poza lico ściany zestawy złożone z aluminiowych profili okiennych oraz blach aluminiowych w kolorze ciemnoszarym. Każdy z zestawów niesie opisane wyżej obręcze dla donic do indywidualnego wykorzystania przez mieszkańców poszczególnych pokojów.  Na partie parteru składają się fasady szklane oraz kompozycja płyt włókno-cementowych – także w kolorze ciemnoszarym.  
W strefach wejść – z wyciętą (i podświetloną zza płyty) infografiką. Posadzki w pomieszczeniach publicznych, sanitarnych i technicznych: gres oraz lastriko (praktyczne kolory popielate i ciemnoszare), w pokojach – wykładzina pcv – drewnopodobna. Ściany korytarzy w części mieszkalnej – ze względów eksploatacyjnych – częściowo obłożone płytami meblowymi laminowanymi. Kolorystyka wnętrz – jasna, przyjazna, ciepła, pozostająca w duchu stylu skandynawskiego. We wszystkich ciągach komunikacyjnych i pomieszczeniach publicznych zaprojektowano sufity podwieszone ( częściowo wyspowe) zapewniające odpowiedni dla przeznaczenia komfort akustyczny.

WENTYLACJA
W budynku dla osiągnięcia wymaganych parametrów środowiskowych zakłada się montaż pięciu central wentylacyjnych ze względu na podział budynku na różnych użytkowników. Dwie centrale znajdują się na kondygnacji parteru, jedna z nich obsługuje sklep, druga (w pomieszczeniu technicznym) odpowiada za wentylację holu, ciągów komunikacyjnych i innych pomieszczeń. Trzy centrale wentylacyjne znajdują się na dachu obsługując odpowiednio: stołówkę, przedszkole i siłownię sportową. Pokoje studenckie wentylowane są mechanicznie. Nawiew zorganizowany przez nawiewniki nadokienne, wywiew zakończony wentylatorem dachowym zbiorczym (4 kondygnacje mieszkalne) z opcjonalnym odzyskiem ciepła.

INSTALACJA CHŁODZENIA
Przewidziane,  dla wybranych pomieszczeń: klubu studenckiego, stołówki, siłownią sportową i pozostałych pomieszczeń zgodnie z programem. Jednostki chłodzące zlokalizowano na dachu i dodatkowo w podcieniu skrzyła D. Sterowanie pracą jednostek wewnętrznych systemu zmiennej objętości czynnika chłodniczego należny zapewnić przez indywidualne sterowniki ścienne w obrębie każdego pomieszczenia.  Wszystkie urządzenia chłodzące mogą być sterowane dodatkowo za pomocą czujników otwarcia okien pomagających w ograniczeniu kosztów energii. Instalacje zostaną również wyposażone w system zapobiegający równoczesnemu uruchomieniu instalacji ogrzewczej i chłodniczej.

INSTALACJA OGRZEWCZA
Dla osiągnięcia wymaganych parametrów środowiskowych zakłada się zasilanie instalacji ogrzewczej z węzła cieplnego zaprojektowanego w pomieszczeniu technicznym na parterze, gdzie mieści się także przyłącze wody. Opomiarowanie w postaci liczników cyfrowych indywidualnych dla każdego pokoju z odczytem centralnym.

INSTALACJA CIEPŁEJ WODY UŻYTKOWEJ
Woda użytkowa z węzła cieplnego rozprowadzona instalacja wewnętrzna z cyrkulacją. Na każdej kondygnacji mieszkalnej, w szafce wnękowej dostępnej niezależnie z korytarza, przewiduje się możliwość indywidualnego odcięcia wody i c.o. dla poszczególnych segmentów mieszkalnych.

INSTALACJA FOTOWOLTAICZNA
Zakłada się montaż na dachu paneli fotowoltaicznych ograniczających tradycyjny pobór energii elektrycznej z sieci i wspomagających zapotrzebowanie wielu urządzeń elektrycznych odpowiedzialnych za gospodarkę obiektu.